Met de eindejaarsperiode in zicht springen in de winterse winkelstraten de lichtjes aan en vullen in de huiskamers de voorraadkasten en koelkasten zich met allerlei lekkers. Terwijl buiten regen, wind en koude hoogtij vieren, zoeken wij met z’n allen naar gezelligheid. Niets is knusser dan onder een dekentje genoeglijk aan het snacken te gaan, ondertussen genietend van een film, een boek, een babbel.

Met deze gedachten in ons achterhoofd, is het niet verwonderlijk dat het consumeren haar hoogtepunt bereikt. In bulk kopen levert meteen financieel voordeel op, plus je hebt zo meteen al allerlei ingrediënten in huis voor de feestdagen. Helaas, veel van die aankopen transformeren zich op magische wijze tot kliekjes.

Een klank

Een kliekje, aldus de Grote Van Dale, is een overschot van een maaltijd, een restje zeg maar. Het woord kliekje dateert uit de tweede helft van de 17de eeuw. De herkomst is onzeker. Waarschijnlijk, aldus een naslagwerk, “is het een klanknabootsend woord, naar het geluid van iets wat met een klets wordt neergesmeten of neergekwakt”. Zelf gooi ik niet met eten, maar de keren dat ik het wel eens iets te hardhandig uit mijn handen liet vallen, viel me nooit op dat dit een geluid produceert dat in de verste verte lijkt op “kliek”. Erg overtuigend vind ik die verklaring dus niet.

Een vondst

Typerend aan restjes is dat ze haast ongezien, verstopt in potjes of onder vershoudfolie, het achterste duister van je koelkast overnemen. De waaghals die onverwachts het aandurft om in deze regionen te gaan graven, ontdekt onvermijdelijk kleurige begroeiingen op onherkenbare ondergronden. Slechts één plaats is gepast voor deze vondsten: bij het afval. Waarom dan laten we ons toch steeds weer verleiden om teveel te kopen, te maken, te bewaren,… om er dan uiteindelijk niets meer mee te doen?

The most remarkable thing about my mother is that for thirty years she served the family nothing but leftovers. The original meal has never been found.

– Calvin Trillin

Het lekkerste

Het begint met ons winkelgedrag. Het is oh zo verleidelijk om toe te geven aan “koop er 2 en het 3de is gratis”! Waarna de kans reëel is dat twee en drie gewoon hun tijd uitzitten in de frigo. Daarna sta je tegenover de uitdaging om de juiste hoeveelheid voedsel klaar te maken, een kunst die nergens te leren valt. Niemand wil het meemaken dat gasten van tafel gaan met nog een beetje een hol gevoel in de maag. Om het zekere voor het onzekere te nemen, bereiden we daarom gewoon dat beetje extra. Wat uiteindelijk belandt in… juist, ja, waar het kliekje totaal vergeten aan zijn eenzame metamorfose begint.
Of toch niet helemaal vergeten? Ergens in ons achterhoofd weten we wel dat het er nog is, maar oud voedsel, dat serveer je toch niet meer? Niets is beter dan vers, vandaag gemaakt. Zo lezen, horen en zien we het overal. Wie een stuk pizza opeet van de dag ervoor, weet dat dit echt niet zo is. Dat is vaak het heerlijkste stukje van de maaltijd!