Halloween, Allerheiligen en Allerzielen, 3 speciale dagen die elkaar in sneltempo opvolgen. Op de eerste dag hollen griezelig verklede kinderen rond, bedelend om snoep, op de andere dagen bezoeken ingetogen nabestaanden het graf van hun geliefden. Beide activiteiten liggen mijlenver van elkaar, maar toch zijn ze onmiskenbaar met elkaar verbonden.

Halloween

Overgewaaid vanuit Amerika in de jaren ’90 sijpelde het hele griezelige gebeuren rondom Halloween almaar meer onze huiskamers binnen, aangemoedigd door handelaars die hun etalages versierden met spinnen, vleermuizen, doodshoofden en meer van die enge dingen.
Verklede kinderen en jongeren die van deur tot deur gaan om met de kreet “Trick or Treat” snoep te verzamelen, doen ons denken aan het Nieuwjaars- of Driekoningen- zingen. Het feest heeft immers Europese roots. Eigenlijk is het een variant van de christelijke feestdagen Allerheiligen en Allerzielen, die in de negende eeuw door paus Gregorius IV vastgelegd werden op 1 en 2 november. Tot in de 16de eeuw Engeland protestants werd en deze katholieke dagen afschafte. Allerheiligenavond leefde wel verder als het wereldlijke feest ‘All Hallow’s Eve’. De migratie van Engelse, Schotse en Ierse immigranten naar Amerika deed de rest. Vanaf de 20ste eeuw daalde de leeftijd van de feestvierders en werd het meer en meer een kinderfeest.

“Every day is Halloween isn’t it? For some of us.”
– Tim Burton –

Allerheiligen

Vandaag is het Allerheiligen. Het woord omvat de betekenis: alle heiligen uit de katholieke kerk worden herdacht. In de beginjaren van het christelijk geloof werden christenen vaak vervolgd om hun geloof. Ze werden gevangen genomen, gefolterd of gedood.  Omdat er niet voor iedereen een gedenkdag kon zijn, ontstond al gauw een collectief martelarenfeest. Dat feest werd oorspronkelijk op 13 mei gevierd. Later vervoegden christenen die geleefd hadden volgens een hoge morele en religieuze waarde het groepje.
Onder de invloed van vooral de Ierse kerk, die de Keltische praktijken van Samhain wilde doen vergeten, werd Allerheiligen in de 9de eeuw verplaatst naar 1 november. Vandaar dat Samhain, oftewel All Hallow’s Eve, en Allerheiligen zo dicht bij elkaar liggen. Toch wat de datum betreft, want de viering ervan, dat is andere koek.

Allerzielen

In het christendom is het geloof ontstaan dat gewone overledenen in het vagevuur nog moesten boeten voor hun zonden alvorens tot de hemel te worden toegelaten. Zij konden daarvoor van op de aarde geholpen worden door het bidden van hun achtergebleven geliefden.
In onze streken bleef hiervan het versieren van graven met bloemen op Allerzielen over. De chrysant, als notoire herfstbloeier, werd al snel de uitverkoren bloem. Oorspronkelijk waren ze enkel goudgeel; vandaar hun naam: chryso’ is het Griekse woord voor ‘goud’ en ‘anthemom’ betekent ‘bloem’. Inmiddels zijn chrysanten niet alleen meer geel maar bloeien ze lang in een zeer rijk kleurenpalet wat hen uitermate geschikt maakt om de graven op te fleuren. Maar er is ook nog een andere onderliggende reden waarom wij chrysanten op de graven zetten. Hoewel wij de chrysant nu met de dood associëren, staat deze bloem in Azië, en dan vooral in Japan en China, symbool voor geluk, lang leven en gezondheid. Met een chrysant wensen we onze geliefde overledene dus eigenlijk het eeuwige leven toe.